Monty Sloan prowadzi Wolfpark od wielu lat. Poczynił wiele obserwacji wilków i wilczych krzyżówek i chce się tym dzielić z innymi. W Poznaniu miał mały wykład w przyjemnej atmosferze Dragons Pubu. Pokazywał zdjęcia wilków, które sam robi. A to w skrócie treść wykładu....

W Wolfparku znajdują się głównie wilki, które się tam urodziły. Jeśli przywożą do Parku wilki z innych miejsc, zabierają je już w wieku 3 tygodni. Szczeniaki urodzone w Parku są z matką 10 dni. Po tym czasie zabiera się je i spędzają cały czas z ludźmi. Ważne jest, aby zabrać je od matki tak szybko, bo w wieku około 21 dni kończy się wczesna faza socjalizacji wilczków. Koniec socjalizacji przypada na 3,5 lub 4 mies. życia. Po tym czasie wilczki wracają do wilczego stada.
Tak więc do ok. 4 miesięcy przebywają 24 godziny na dobę z ludzmi. Śpią z ludźmi, są co 2h karmione, codziennie ważone, badane itp. Jest z nimi masę pracy, w sumie około 2 tys. godzin socjalizacji. Gdy podrosną zaczyna się je przyzwyczajać do podstawowych zasad psiego dobrego wychowania np. do chodzenia na smyczy. W tym czasie nie są całkowicie pozbawione kontaktu za stadem. Codziennie mają krótki kontakt z resztą stada (20 do 30 min), aby nauczyły się też wilczych zachowań i nie nastawiły się całkowicie na człowieka.

Dlaczego właściwie socjalizujemy wilki?
Główna przyczyna to możliwość zapewnienia im opieki medycznej. Badania, drobne zabiegi, zastrzyki, wszystko to można robić bez podawania narkozy jeśli tylko wilk się nas nie boi. Jednym z przykładów jest Karin, agresywna wilczyca. Karin była wilczycą alfa w swoim stadzie, ale była tak agresywna, że stado ją poturbowało i wyrzuciło. Była leczona przez ludzi w odosobnieniu. Z ludźmi czuła się dobrze i chętnie pozwalała karmić się smakołykami. Po wyleczeniu trafiła do innego stada i tam odnalazła swoje miejsce. Innym przykładem może być Orca, wilk sparaliżowany po wypadku, wrócił do zdrowia po 8 miesiącach leczenia. Druga sprawa to możliwość np. transportu wilków bez usypiania ich za każdym razem - Park prowadzi też programy edukacyjne, rocznie odwiedza Wolfpark ok. 20 tys osób. Kolejna przyczyna to możliwość przeprowadzania badań naukowych głównie nad zachowaniami wilków.

Wilki są socjalizowane nie tylko z ludźmi, ale też ze zwierzętami. Z psami, a nawet...z bizonami. Od 20 lat co tydzień odpowiednio wybrane osobniki są kontaktowane z bizonami! Przez 20 min widzowie mogą być świadkami niesamowitych interakcji między wilkami a bizonami!

A może obserwować wilki tylko w naturze?
Jest to dużo trudniejsze zadanie i obarczone większym błędem. Wilki trudno jest w naturze obserwować, bo po prostu trudno je zobaczyć! Przemierzają olbrzymie przestrzenie, a maskują się w otoczeniu znakomicie. Innym problemem jest brak możliwości dokładnego śledzenia historii osobników i możliwości analizy i porównań.

W Wolfparku opracowano etnogram opisujący 200 różnych wilczych zachowań, w celu stworzenia swoistego wilczego języka. Zachowania są opisane z odnośnikami do warunków otoczenia. Daje to możliwość porozumiewania się wspólnym językiem z innymi ludźmi zajmującymi się wilkami.

Wilk a pies
Genetycznie są prawie identyczne. Można by psy traktować jako udomowione wilki, ale jednak są istotne różnice.
Wilki mogą pomóc nam zrozumieć psie zachowania, ale tylko w sprawach ogólnych, a nie w szczegółach. Reakcja wilków na otoczenie może byc inna np. szczekanie. Wilki szczekają mało, aby je sprowokować potrzebny jest bardzo silny bodziec, ale zawsze jest to sygnał ostrzegawczy dla stada. Psy często szczekają z najróżniejszych powodów, albo i bez powodu. Wilki to tylko ciężko pracujące drapieżniki. Wilki polują w stadzie. Psy raczej zbierają to co zostawi człowiek, czyli żyją w innej niszy ekologicznej. Wilki muszą ostro rywalizować, przez to ich zachowania często bywają agresywne. Psy są dużo łagodniejsze. Wilki żyją w stadzie 2 do 3 lat, potem odchodzą i zakładają własne stado. A pies jest w stadzie całe życie.

Alfa
* Czy alfa zawsze prowadzi stado np. na polowanie?
Na czele stada często biegną młode wilki, podporządkowane.

* Czy alfa są większe i silniejsze niż inne wilki w stadzie?
Często alfa może być dużo mniejszy, słabszy, starszy.

* Czy alfa walcza o swoją pozycję na czele stada?
Nie zaobserwowano walk w stadzie o pozycje alfy.

A więc kto to właściwie jest alfa?
Z obserwacji w Wolfparku wydaje się to być trochę inna pozycja niż się ogólnie przyjmuje. To wcale nie koniecznie najsilniejszy, najbardziej agresywny jest alfa. Zwykle są to po prostu rodzice reszty stada. Jest to para rozmnażająca się, wprowadzająca w świat młode. Niektórzy naukowcy przestają już używać nawet nazwy alfa; mówi się o parze wiodącej, rozrodczej. Wilk wiodący może być zastąpiony przez innego jeśli np. nie spełnia dobrze funkcji w stadzie (przypadek z agresywną wilczycą), ale raczej nie walczy. Jest to więc nowe spojrzenie na pozycje wilka i wilczycy alfa.

Hybrydy
W latach 90 w Stanach pojawiła się moda na wilczopsie krzyżówki. Nie było to kontrolowane i niestety dużo z tych zwierząt zostało uśpionych. Główny powód niezadowolenia ludzi z efektów krzyżowania, to niezrozumienie potrzeb i zachowań tych zwierząt.

Czy hybryda może być dobrym zwierzatkiem domowym?
Jest wiele czynników, które wpływają na sposób zachowania się hybrydy. Jaki procent wilka jest w genach, jaka rasa psa została użyta, jaki charakter ma wilk użyty do krzyżówki, no i co właściwie oczekujemy od takiego zwierzaka? Hybrydy mogą wykazywać wiele cech wilczych, które nie są łatwe do zaakceptowania przez ludzi, np. uciekanie, kopanie, niszczenie. Są mniej przewidywalne, częściej niż wilki sprawdzają na ile mogą sobie pozwolić. W kontaktach z ludźmi może to prowadzić do agresji. W Wolfparku są hybrydy wilczopsie i szczeniaki z jednego miotu wygladają i zachowują się całkowicie inaczej (jeden jak wilk, drugi jak pies).

Po wykładzie była krótka dyskusja, a potem już rozmowy indywidualne.

Ela Wojtko